Дар рафти боздид ман намунаи оби зеризаминие, ки соли гузашта ҷамъовари карда будем намуна барои иони хроматограф барои санҷиши катион ва анион омода намудам. Ва инчунин намоиши компютерӣ омода намуда, дар бораи фаъолияти худ дар рафти лоиҳаи сатрепс дар назди президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Донишгоҳи Акитаи Ҷопон иттилоъ додам, ки дар Озмоишгоҳи мазкур тадбирҳои санитарию техникӣ барои нест кардани ангезандаи бемориҳои сироятии об андешида мешаванд. Пас аз таҳлили пурраи таркиби об сифати он муайян гардида, ҳамзамон тавассути моддахои химиявӣ (мас., хлор, озон, йод, ионҳои нуқра) ё усулҳои физикӣ (ҷушонидан, тавассути афканишоти ултрабунафш, ултрасадо, гамма-афканишот) безарар гардонида мешаванд.
Озмоишгоҳи мазкур дар пояи Донишгоҳи Акитаи Ҷопон фаъолият намуда, дар он муҳақиқони ҷавон ва магистрантону докторантони PhD ба пешбурди корҳои илмию таҳқиқотӣ машғул мебошанд. Ҳамзамон дар ин озмоишгоҳ муҳақиқони ҷавон аз Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои таҷрибаомӯзӣ ҷалб гардида, донишҳои муосири худро сайқал дода истодаанд.
Зимни боздид аз озмоишгоҳ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо муҳақиқони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон суҳбат ороста, зикр дошт, ки дастгирии пайвастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбат ба ҷавонон бештар зоҳир мегардад. Аз ин рӯ, муҳақиқони ҷавонро зарур меояд, ки донишҳои худро муккамал созанд.
13-15 декабр профессор ДаизоИшияма як сафари саҳроӣ ба канализатсияи иншооти бо номи "Радбоу Север Холл" дар Токио Нерӯгоҳи тозакунии канализатсияи Токио гузаронд. Дар Корхонаи тозакунии обҳои префектураи Токио кормандони ширкат дар бораи коркард ва безараргардонии оби партов аз системаи обтаъминкунии префектураи Токио муаррифӣ карданд. Баъдан ба мо лабораторияи химиявию биологӣ, иншооти тозакунии бисёрзинагӣ ва ҷои гипохлоризатсияро дар монитор нишон доданд. Сипас ман бо профессор Ишияма Дайзо дар Токио омӯзиш гузаронидам. Ман тозакунии оби канализатсияи иншооти канализатсияро бо номи "Радбоу Север Холл" дар Токио мушоҳида кардам. Дар ин ҷо бактерияҳо барои тоза кардани партовҳои канализатсия истифода мешаванд, ки баъдан ба уқёнус рехта мешаванд. Илова бар ин, ман дар ин ҷо як таҷриба гузаронидам, то ба кӯдакон дар фаҳмидани аҳамияти нигоҳ доштани сифати хуби об кӯмак расонад. Дар ин расм таҷриба нишон дода шудааст. Мехоҳам ин таҷрибаро дар таълими экологӣ барои кӯдакон ва мардуми оддии Тоҷикистон татбиқ кунам.
Баъдан аз музеи Даиго Фукурую Меру Озмоиши бомбаи водородиро Штатхои Муттахидаи Америка дар чазирахои Маршалл дар уқёнуси Ҷануби Ором соли 1954 гузаронданд дидан намудем. Ин абрҳо абрҳои сунъӣ мебошанд, ки аз заррачахои хеле радиоактивй иборатанд. Қувваи сафед зарраҳо мебошанд.
Дар вакти озмоиши бомбаи водородй 23 нафар мохигирони Япония бо киштии мохигирй дар наздикии махалли озмоиш буданд. Заррачаҳои радиоактивии баланд пусти моҳигиронро пушонда буданд.
Сайёдҳо аз зарраҳои радиоактивии шадид сӯхта ва осеби радиатсионӣ диданд. Як моҳигир баъди шаш моҳи ин ҳодиса фавтид. Дигар сайёҳон солҳои зиёд аз таъсири радиатсионӣ зарар диданд. Дар ин сафар ман таъсири радиатсияи уран ва дигар маводҳоро ба организми инсон фаҳмидам.
Консентратсияи уран дар обҳои зеризаминии Душанбе паст аст. Шиддати радиатсия аз он уран шояд заиф бошад. Аз ин рӯ, таъсири саломатӣ он қадар ҷиддӣ нест.
Дар оянда, агар мо обҳои зеризаминии дорои консентратсияи баланди уранро пайдо кунем, мо бояд аз он огоҳ шавем.
Ходими хурди илмӣ МРИИ ва ТН АМИТ
Наҷмудинова Ф.И.